Wattpad Kitapları
Wattpad Nedir?
Kısaca tanımlamak gerekirse Wattpad online bir yazma ve okuma platformudur. 2006 yılında Toronto’da oluşturulan bu platform, bugün pek çok kullanıcıya sahiptir (Karauğuz, 2016; akt., Neşeli ve Güran-Yiğitbaşı, 2020). Gün geçtikçe popülerliği artan bu uygulama pek çok yayınevinin ilgisini çekmiştir. Bu sayede uygulamada yayımlanan pek çok hikayenin basılı hali raflarda yerini bulmuştur (Neşeli ve Güran-Yiğitbaşı, 2020).
Kimler Tarafından Daha Sık Kullanılıyor?
Wattpad kullanıcıları çoğunlukla kadınlardan oluşmaktadır. Kullanıcı yaş aralığı 12-19 arasında değişmektedir. Buna ek olarak uygulamayı daha çok telefonları üzerinden kullanmaktadırlar (Tokat, 2022).
Daha Çok Hangi Tür Kitapları Okumakta?
Yapılan bir çalışmada katılımcıların Wattpad’te en çok romantik içerikleri okuduğu tespit edilmiştir. Türkiye’de yapılan başka bir araştırma ise Wattpad kullanıcılarının klasik kitaplardan daha çok Wattpad üzerinden yayımlanan aşk ve bilim kurgu konularını tercih ettiklerini belirtmiştir (Başoğul, 2021).
Tehlike Yaratabilir Mi?
Acar ve arkadaşları (2021), 15 Wattpad kitabını incelediği çalışmasında kitaplarda; madde kullanımı, suç, şiddet, intihar, tecavüz, cinsel içerikli davranışlar, olumsuz aile ve cinsiyet özelliklerinin öne çıktığı temsiller tespit edilmiştir. Çoğu Wattpad kitabında ana erkek karakterlerin serseri, kaba, ve karşı konulamaz derecede yakışıklı olarak var olması göze çarpmaktadır. Öte yandan bu karakterlerin kadınlara yönelik olumsuz davranışlarının olduğu da görülmektedir. 2019 yılında yayınlanan başka bir araştırmada ise basılı olan 361 Wattpad kitabı içerisinden en popüler olan 5 kitap incelenmiştir. İncelenen bu 5 kitabın hepsinde küfür, alkol ve sigara ögeleri tespit edilirken pornografi, çete, kumar gibi ögelerin de mevcut olduğu saptanmıştır (Neşeli, 2019). Bu durum ilerleyen zamanlarda bu tip olumsuz davranışların normal kabul edilmesine neden olabilir ve alkole, sigaraya, küfre karşı özendirici bir etki yaratabilir.
Wattpad hikayelerinin toplumsal cinsiyete yönelik kodlarına bakılan bir araştırmada, iki Wattpad kitabı ele alınmıştır. Mafya içerikli bu hikayelerde ana kadın karakterler genellikle sakar, erkeğin emirlerine uyan bir yapıdadır. Ana erkek karakterler ise; çok zengin, aşırı güçlü, üst düzey bir konuma sahip, homofobik ifadeleri kullanmaktan çekinmeyen bir yapıdadır. Bu hikayelerde erkek; şiddeti meşru görür ve kadını cinsel ilişkiye zorlamayı normal görür. Ayrıca kadınlarla günübirlik ilişki yaşamasına rağmen ana erkek karakter evleneceği kızda bakireliği aramaktadır. Buna rağmen kitaptaki ana kadın karakterler erkek karaktere hayrandır (Çelik ve ark., 2019). Bu durum ilerleyen zamanlarda cinsiyet eşitsizliğini baskın hale getirebilir.
Partner Seçimimizi Etkileyebilir Mi?
Wattpad üzerinden One Direction hayran kurgusu yazan yazarlarla yapılan bir araştırmada yazarlar, bu hikayelerde müstehcen ögeler barındırdıklarını ve bu ögeleri diğer hayran kurgusu hikayelerinden öğrendiklerini bildirmişlerdir. 12-16 yaşları arasında olan bu yazarların hikayelerde ana erkek karakterleri cinsel açıdan saldırgan, kadına duygusal manipülasyon uygulayan bir yapıdaydı. Buna rağmen yazarlar karakteri kötü kabul etseler de çekici bulduklarını eklemişlerdir. Araştırmaya katılan bazı katılımcılar gerçek hayatlarında da kötü çocuğu aradıklarını, partnerlerinin kötü davranışlarını tolere ettiklerini bildirmişlerdir (Hedrick, 2021).
Bu durumun nedenlerinden birisinin sosyal öğrenme teorisi ile bağlantılı olabileceğini düşünmekteyim çünkü bu teoriye göre birey ailesinden veya akranlarından gördüğü davranışları gözlemleyerek o davranışı öğrenir (Bandura ve Walters, 1977). Kişi aile içerisinde şiddete tanıklık etmiş ise ilerleyen dönemlerde kendi partnerine şiddet uygulayabilir. Buna ek olarak bireyler aile içindeki şiddeti meşrulaştırılıyorsa, ilerleyen yaşlarında partnerinden gördüğü şiddeti meşrulaştırabilir. Bu durumun çeşitli riskleri vardır çünkü partner şiddeti yaralanmalara, fiziksel sağlığın bozulmasına neden olmakla birlikte madde kullanımı, uyku ve yeme bozukluğu, düşük özgüven, intihar girişimi gibi durumlar yaratarak ruh sağlığına zarar vermektedir (Bulut ve ark., 2020).
Neden Popüler?
Yapılan bir araştırmaya göre Wattpad okurları bu hikayeleri okumaya arkadaş tavsiyesiyle başladığını belirtmiştir. Buna ek olarak bu hikayelerin yazarlarıyla iletişim kurmayı tercih ettiklerini, hikayelerde var olan mizahın ve sade dilin kullanılmasından dolayı bu hikayeleri okumak istediklerini ifade etmişlerdir (Kavas, 2022).
Bir hikayenin okunması merak ve zevk duygularıyla ilişkilidir. Yapılan başka bir çalışmanın sonucuna göre, Wattpad hikayesi okuyan katılımcılar kendilerini mutlu ve rahat hissettiklerini belirtmişlerdir. Wattpad’i boş zamanlarını değerlendirebilecekleri bir araç olarak düşünmektedirler. Buna ek olarak, platformun erişilebilirliğinin kolay olması uygulamanın popülerleşmesini sağlamış olabilir (Sari vd., 2020; Ganie vd., 2021; akt., Safriyani ve Mufidah, 2022).
Bunun dışında Wattpad kullanıcıları; kendilerini uygulamayı kullanırken bağımsız hissettiklerini, okuma ve yazma alışkanlığı kazandırdığını, akranlarıyla uygulamada yayımlanan hikayeleri tartıştıklarını belirtmektedirler (Başoğul, 2021).
Bir başka çalışmada ise katılımcıların okul içi ve okul dışı (Wattpad) yazma deneyimleri ele alınmıştır. Okul içinde yazılan yazılarda kendilerini baskılanmış hisseden katılımcılar Wattpad için tam tersini düşünmekteydiler. Onlar için Wattpad kendilerini rahatça ifade edebilecekleri bir uygulamaydı (Bal, 2018).
Elbette Wattpad okuyan her okuyucu uygulamaya yönelik olumlu bir tutum benimsememektedir. Bazı okuyuculara göre uygulama üzerinden yayımlanan hikayeler birbirini tekrar etmektedir. Başka okuyucular ise Wattpad hikayelerinde kullanılan dili basit bulduğu için beğenmemiştir. Buna ek olarak okuyucular uygulamanın ekran süresini arttırdığını düşündüğü için eleştirmekteydi (Safriyani ve Mufidah, 2022).
İlginizi çektiyse diğer yazılarımıza da göz atabilirsiniz
Kaynaklar
Acar, B., Karahan, Z., Yalçın, G., Yorulmaz, A. N., ve Yaman, Ö. (2021). Z kuşağının yazarlık denemesi: Wattpad platformunda yer alan genç kız hikayelerindeki karakter ve davranış temsillerinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 7368-7410.
Bal, M. (2018). Reading and writing experiences of middle school students in the digital age: Wattpad sample. International Journal of Education and Literacy Studies, 6(2). https://doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.6n.2p.89
Bandura, A., ve Walters, R. H. (1977). Social learning theory (Vol. 1). Prentice Hall: Englewood cliffs.
Başoğul, D. A. (2021). Wattpad in youth literature based on the experiences of Turkish teachers and secondary school students. International Journal of Education and Literacy Studies, 9(1). https://doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.9n.1p.124
Bulut, M., Aslan, R., ve Arslantaş, H. (2020). Kabul edilmemesi gereken toplumsal bir gerçek: Yakın partner şiddeti. Sakarya Tıp Dergisi, 10(2), 334-347. https://doi.org/10.31832/smj.681134
Çelik, Y., Doğan, S. N., ve Sivri, T. (2019). Wattpad romanlarında küresel hegemonik erkeklik: Psikopat mafya. Masculinities: A Journal of Identity and Culture, (12), 82-128. https://doi.org/10.1080/14681811.2020.1852075
Hedrick, A. (2021). ‘He’s so bad but he does it so well’: Interviews with One Direction fans about writing romantic and erotic fiction online. Sex Education, 21(6), 693-707. https://doi.org/10.1080/14681811.2020.1852075
Kavas, B. (2022). Wattpad hakkında yapılan tezler üzerine bir inceleme. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (10), 108-128.
Neşeli, D. (2019). Türkiye’de kitap yayıncılığı ve Wattpad yayınları. (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
Neşeli, D., & Güran-Yiğitbaşı, K. (2020). Türkiye’de yayın evleri tarafından yayınlanan Wattpad kitapları üzerine bir araştırma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(1), 10-23. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejnm/issue/51095/666153
Safriyani, R., ve Mufidah, R. (2022). Students’ attitude towards Wattpad as an online reading platform: Is it favorable or not?. New Language Dimensions, 3(2), 110-118. https://doi.org/10.26740/nld.v3n2.p110-118
Tokat, F. (2022). A study on Turkish books in Wattpad platform using tags and popularity rankings. International Journal of Education and Literacy Studies, 10(2), 81-91.
Kapak: Pinterest
İlk Görsel: Pinterest
İkinci Görsel: Pinterest
Editör: Rana Çevik