Ülkelere Göre İntihar Oranları

Uzun ve karmaşık bir yapısı olan intihar ve intihar yöntemleri, toplumdan topluma, kıtadan kıtaya ve ülkeden ülkeye değişim göstermektedir. Bu farklılıkların sebebi yaş, cinsiyet, iklim, politika, coğrafi konum vs. gibi etkenlerden kaynaklanmaktadır. Ancak, en önemli etkenler sosyal izolasyon, yalnızlık ve bir yere ait hissedememe duygusudur (Flanagan & Flanagan, 2015). Geçmişte intiharın en büyük belirleyicisinin majör depresif bozukluk olduğu düşünülüyordu fakat yapılan araştırmalarda çocukluk çağında gerçekleşen istismarın, depresyondan daha güçlü bir yordayıcı olduğu ortaya konulmuştur (Read ve ark., 2001). Ayrıca, ruh sağlığı uzmanlarının karşılaştığı en sıkıntılı görevlerden biri, intihara veya cinayete teşebbüs eğilimi olan danışanlarla çalışmaktır ( Kleepsies & Dettmer, 2000).

DSÖ verilerine göre intihar ile alakalı bazı gerçekler:

• Dünya üzerinde her yıl 700.000 insan intihar nedeniyle hayatını kaybediyor
• Kadınlara göre erkekler, 4 kat daha fazla hayatını kaybetmekte
• 15 ve 19 yaşlarında arasında 4. ölüm sebebi
• Dünya üzerinde gerçekleşen intiharların %77’si düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor
• İlaç kullanımı, ateşli silah ve kendini asma en yaygın 3 intihar yöntemidir
• Önceden yapılmış bir intihar teşebbüsü, intiharın asıl belirleyicisi.

Şimdi, DSÖ’nün 2018 verilerine göre bazı ülkelerin intihar oranlarına bakalım (yılda 100.000 kişi başına ve karışık sıralamadır!):

1. Kazakistan

Kazakistan’da intihar çok ciddi bir konu olarak görülmektedir. Her yıl Dünya çapında gerçekleşen intihar vakalarının %3,55’i Kazakistan’a aittir. İntihar oranları sıralamasında 183 ülke arasında 10. sıradadır. Ülkede intihar, 100 bin kişide 18,96 oranındadır.

2. Fransa

Fransa intihar oranları sırasında 183 ülke arasında 48. sırada yer aldı. Batı Avrupa intihar vakalarında da 2. sıradadır. Her 100 bin kişiden 14,21’i intihar etmektedir.

3. Güney Kore

Dünya’da en çok intihar vakalarının görüldüğü ülkelerden biri olan Güney Kore’de oran 20,58. Sıkı ve disiplinli yapısıyla dikkat çeken ülkede, intihar vakalarının bu sebepten kaynaklandığı düşünülmektedir.

4. İsviçre

Dünya’nın en mutlu ülkelerinden biri olarak gösterilen İsviçre’nin bu listede olması ilginç geliyor fakat ülkede intihar etmek bireysel bir hak olarak görülüyor ve yasal. Her 100 bin kişiden 15,1’i intihar etmektedir.

5. Rusya

Avrupa’da en çok intihar vakaları görülen 2. ülke olan Rusya’da, vaka oranı 27,11.

6. Litvanya

Dünya’da en çok intiharın görüldüğü ikinci ülke, Avrupa’da da birinci ülke olan Litvanya, Baltık ülkeleri arasında en büyük ekonomiye sahip olmasına rağmen her 100 bin kişiden 28,01’i intihar etmektedir.

7. Lesetho

Afrika kıtasının güneyinde yer alan bu krallık, nüfusuna göre intihar oranı oldukça yüksektir. 2,142 milyon nüfusa sahip ülkede, her 100 bin kişiden 31,83’ü intihar etmektedir. Dünya’da en çok intihar vakası görülen ülkedir.

8. Guyana

Karayipler’de bulunan bu ülkede intihar oranı 26,12’dir. Vakanın en çok görüldüğü 5. ülkedir. Afrika’nın en yoksul ülkelerinden biri olan bu ülkede, 1978’de modern tarihin en büyük toplu intihar eylemi gerçekleşmiş ve 918 kişinin ölmesiyle sonuçlanmıştır. (Jim Jones vakası)

9. Sri Lanka

21 milyon nüfusa sahip ülkede intihar oranı 100 bin kişide 19,81’dir. Dünya’da 14. sıradadır. İntiharların sıkı yönetim ve ekonomik sebeplerden olduğu düşünülmektedir.

10. Türkiye

Ülkemizde durum, diğer ülkelere göre oldukça farklı. Her 100 bin kişiden 2,3 oranında intihar vakası kaydedilmiştir. Avrupa’da, Azerbaycan’dan sonra intihar vakaları sıralamasında 49. sırada. Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre ise, 2018 yılında Türkiye’de 3.161 kişi hayatına son verdi. Bu veriye göre, günde ortalama 8 kişi intihar etmekte. Verilere göre hastalıklar, geçim zorluğu ve aile geçimsizliği ilk üç neden arasında yer alıyor. Ülkemizdeki bu engelleyici durumun ve diğer ülkelerden farklı olmasının sebepleri araştırıldığında, en büyük etkenin dini faktörler olduğu görülmüştür. İkinci olarak ise, öldükten sonra ‘yakınlarıma ne olacak kaygısı’ etkisini göstermektedir.

*Yukarıda bulunan verilerin oranları kaynaktan kaynağa değişim gösterebilir. Bunun nedeni ise, DSÖ ve veri analizi şirketlerinin bazı ülkelerden veri alma konusundaki prosedür farklılıklarıdır.

Kaynaklar

Kleespies, P. M., & Dettmer, E. L. (2000). An evidence-based approach to evaluating and managing suicidal emergencies. Journal of Clinical Psychology, 56(9), 1109–1130.

Read, J., Agar, K., Barker-Collo, S., Davies, E., & Moskowitz, A. (2001). Assessing suicidality in adults: Integrating childhood trauma as a major risk factor. Professional Psychology: Research and Practice, 32(4), 367–372.

Sommers-Flanagan, J., & Sommers-Flanagan, R. (2015). Clinical interviewing. John Wiley & Sons.

TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm İstatistikleri (2018). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-Istatistikleri-2018-30701#:~:text=Ölümle%20sonuçlanan%20intihar%20sayısı%202017,4%27ünü%20ise%20kadınlar%20oluşturdu.

WHO, World Health Organization. Suicide Rates (2018). https://www.who.int/data/gho/data/themes/mental-health/suicide-rates

Öne Çıkan Görsel: Onedio

Görsel 1: Sözcü Gazetesi

Editör: Gülbin Daldal