Ne tür bir benlik görüşüne sahipsiniz?: Kültür ve Cinsiyete Bağlı Olarak Benlik

Benlik Tanımında Kültürel Farklılıklar

Çoğu Batı kültüründe insanlar kendilerini, başkalarının değil kendi içsel düşünce, duygu ve eylemleri ile tanımladıkları bir “bağımsız benlik görüşü”ne sahiptir. Batı kültüründekiler kendilerini başkalarından oldukça ayrı olarak tanımlamayı öğrenirler ve bağımsızlık ile tekliğe değer verirler. Buna karşılık, çoğu Asyalı ve Batılı olmayan kültürler kişinin kendisini başkaları ile ilişkisi bağlamında tanımladığı ve davranışlarının genellikle başkalarının düşünce, duygu ve eylemleri tarafından belirlendiğini düşündüğü “karşılıklı bağımlı benlik görüşü”ne sahiptir. İnsanlar arasındaki bağlılık ve karşılıklı bağımlılığa değer verilirken bağımsızlık ve teklik hor görülür. Örneğin “Ben…” diye başlayan bir cümle kurmaları istendiğinde Asya kültürlerinden gelen insanlarda, Batı kültürlerinden gelenlere oranla aile ya da dini cemaat gibi sosyal gruplara atıfta bulunma eğilimi daha yüksektir.

Benlik Tanımında Cinsiyete Bağlı Farklılıklar

Kadınların bir araya geldiklerinde başkalarıyla ilgili sorunları ve ilişkileri hakkında konuştuklarını, erkeklerin sohbetlerindeyse duygulardan başka her şey (spor vs.) olduğunu söyleyen stereotipte doğruluk payı var mıdır? Elbette ki bu abartılı bir stereotiptir ancak erkek ve kdınların benlik kavramları arasındaki farkı yansıttığı için bir doğruluk payı olduğu da söylenebilir.

Kadınlarda “ilişkisel karşılıklı bağımlılık” daha yüksektir, yani yakın ilişkilerine, örneğin eşleri ya da çocukları hakkında hissettiklerine daha çok odaklanırlar. Erkeklerde ise “kolektif karşılıklı bağımlılık” daha yüksektir, yani daha geniş gruplardaki yerlerine, örneğin Amerikalı ya da bir dernek üyesi olmalarına daha çok odaklanırlar. Çocukluğun erken dönemlerinden itibaren kızlar yakın ilişkiler kurmaya, başkalarıyla iş birliği yapmaya ve dikkatlerini sosyal ilişkilere odaklamaya daha eğilimli olurken erkek çocuklar daha çok grup üyeliklerine önem verirler. Bu farklılıklar yetişkinlik döneminde de görülür. Örneğin kadınlar az sayıdaki yakınları ile samimi ilişkiler ve iş birliği kurmaya daha çok odaklanırlar, kişisel konuları ve duygularını tartışmaya erkeklere oranla daha eğilimli olurlar. Erkekler ise spor takımları gibi sosyal gruplara daha çok odaklanırlar. Örneğin kadın ve erkeklerden yaşamlarındaki olumlu ya da olumsuz duygusal bir olayı anlatmaları istendiğinde kadınlar nişanlanmak ya da bir aile üyesinin ölmesi gibi kişisel ilişkilerinden söz etme eğilimindedir. Erkekler ise bir derneğe kabul edilmeleri ya da tuttukları takımın önemli bir maçı kaybetmesi gibi daha geniş grupları içeren olaylardan söz ederler.

Aronson, E., Wilson, T. D. ve Akert, R. M. (2012). Sosyal psikoloji (O. Gündüz, Çev. Ed.). Kaknüs Yayınları.

Öne Çıkan Görsel: Brainscape