Flört Şiddeti

Bu yazının öne çıkan görseli Cinsel Şiddetle Mücadele Derneğine aittir. Derneğin internet sitesine buradan ulaşabilirsiniz.

Araştırmalara göre Türkiye’de 3 ilişkiden biri şiddet içeriyor. Flört şiddeti, ilişki sırasında veya sonrasında partnerlerden birinin diğerine uyguladığı şiddet şeklinde açıklanabilir. En sık görüldüğü yaş aralığı ergenlik ve genç yetişkinliktir. Flört şiddetinin farklı türleri; fiziksel şiddet, duygusal şiddet, cinsel şiddet, maddi şiddet, dijital şiddet, sosyal şiddet, stalking (ısrarlı takip) şeklinde sıralanabilir. Fiziksel şiddet, bir partnerin diğerine doğrudan temas halinde zarar verme durumudur. Duygusal şiddet karşıdaki kişiyi duygusal olarak yaralama durumu iken hakaret etme, aşağılama, değersiz hissettirme bu şiddete örnektir. Cinsel şiddetin en önemli iki basamağı “onay inşası” ve “baskılama”dır. Onay inşası, kişi istemediği halde çeşitli yöntemlerle onu cinselliğe ikna etmektir. Onay inşası oluşturulurken partnerin baskılanması kaçınılmaz olurken sonucu partneri istenmeyen durumlara zorlamak olur. Maddi şiddet, partneri maddi anlamda kullanmak veya maddi anlamda üstünlük kurmak olarak açıklanabilir. Dijital şiddet kişinin partnerinin kullandığı sosyal medya araçlarını, dolayısıyla sosyalleşme şekillerini kısıtlamasıdır. Sürekli arama veya mesaj atma, partnerinin sosyal medya hesaplarına izinsiz erişim sağlama, kimlerle iletişim kurduğuna müdahale etme gibi örnekleri bulunabilir. Sosyal şiddet ise dijital şiddette olduğu gibi kişinin sosyalleştiği durumları kontrolü altına almak olarak açıklanabilir. Ancak dijital şiddetten farklı olarak sadece sosyal medya değil, hayatının tamamını kapsar. Stalking (ısrarlı takip) internetin fonksiyonlarının artmasıyla beraber daha da popüler hale gelmiş, bir bireyi sürekli izleme, ondan haberdar olma ve onu rahatsız etme davranışıdır. Bu şiddet türlerinin görülme sıklığı yaş grubu ve cinsiyete göre değişkenlik göstermektedir.

Flört şiddetinin altında yatan birçok sebep bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak büyüme ortamı, bağlanma şekilleri, kişinin şiddete yatkın olması, arkadaş ortamı, alkol ve uyuşturucu kullanımı gibi birden fazla şey sayılabilir. Kişinin büyüdüğü ortamın şiddet gösterme potansiyelinde etkisinin çok büyük olduğu yadsınamaz. Gover, Kaukinen ve Fox’un (2008) yaptığı araştırma gösteriyor ki aile içinde görülen şiddet flört şiddetinin önemli belirleyicilerinden biri. Partnerin cinsiyeti ve toplumsal cinsiyet normlarını ne kadar benimsediği de şiddete olan tutumunu etkiliyor. Akranlarımızla ilişki kurma şeklimiz ve gördüğümüz tutumlar da bağlanma şeklimizi etkiliyor. Zorbalığa uğrama, görmezden gelinme, aşağılanma gibi durumlar kişinin başa çıkma mekanizmalarını tetikleyebileceği gibi kişinin ilişki şemalarını olumsuz yönde etkileyebilir (Foshee ve ark., 2014). Günümüzde flört şiddeti türleri her cinsiyet ve yaş grubu içinde görülüyor. Amerika’da yapılan bir araştırmada 1653 ortaokul öğrencisinin %77’sinin ilişkileri boyunca en az bir kere flört şiddeti şekillerinden birine uğradığı görülmüş (Niolon ve ark., 2015). Türkiye’de bir üniversitede yapılan başka bir araştırma ise katılımcıların %83.6’sının hayatı boyunca en az bir kere flört şiddetine uğradığını gösteriyor (Çakaloz ve ark., 2020).

Flört şiddeti terimlerinden biri olan love bombingin (sevgi bombardımanı) son zamanlarda popüler olduğu söylenebilir. Genelde ilişkinin başlarında görülen love bombing, partnerlerden birinin diğerini ilgisi, gösterdiği sevgi ve verdiği hediyelerle bombardımana tutması anlamına geliyor. Aşırı ilgiyle partneri kendine bağlama hamlesi olan love bombing çoğu zaman ghosting ile devam ediyor. Ghosting (hayaletleme) ise bir anda ortadan kaybolma ve iletişimi kesme anlamına geliyor. İlişkide ghosting söz konusu olduğunda tıpkı bir hayalet gibi kaybolan partner, hiçbir sebep vermeden ve iletişime geçme çabasına girmeden kontağı keser. Bu döngüyü uygulayan partnerin amacı karşısındaki kişiye karışık sinyaller göndererek kendisine olan ilgiyi kaybetmemektir. Gaslighting (sanrıya zorlama) ise partnerinin akli dengesini sorgulatacak seviyede yalan söyleme, inkar etme ve manipüle etme anlamına geliyor. Kişinin akli dengesini etkileyen bu yöntem, kendini sorgulama ve kendine güveni kaybetme gibi üzücü sonuçlar doğurabilir. Gaslighting ile ilgili daha detaylı bilgi için sitemizdeki Gaslighting Nedir? başlıklı yazıya göz atabilirsiniz. Bir başka flört şiddeti olan benching (yedekleme) partneri bir köşede “ne olur ne olmaz” diye düşünerek tutmak olarak açıklanabilir. Görüşme veya konuşma sonrası bir anda ortadan kaybolan partner, bir süre sonra tekrardan ortaya çıkar. Bu durum bir döngü haline dönüşür ve yedeklenen partnerin duygu durumunu kötü yönde etkiler.  

Peki, bu şiddetten nasıl kaçınabiliriz? Bu konuda birkaç noktaya değinmek isterim.

Öncelikle; cinsiyet, yaş, durum fark etmeksizin herkesin başına gelebilecek flört şiddeti hakkında bizler bilgili olmalıyız. Bu konuda bilgili olmak isteyenlerin faydalanabileceği internet ortamında birçok içerik mevcut. Bizi rahatsız eden ve değersiz hissettiren davranışların farkında olmak güvenli ilişki kurmamızın önemli basamaklarından biri. İlişkilerimizin kim olduğumuzu tanımlamadığını unutmayalım.

Yardım almaktan korkmamalıyız. Duygu ve düşüncelerimizi destekleyecek insanların yanımızda olduğunu hissetmek, güvensiz bir ilişkiden kurtulmak için dayanak görevi görebilir. Bu bir arkadaşımız da olabilir, profesyonel psikolojik destek de…

Kaynaklar

Çakaloz, D. K., Çoban, A. ve Irmak, A. (2020). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi öğrencilerinin flört şiddet kapsamındaki davranışlara ilişkin görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(2), 100-106.

Foshee, V. A., Reyes, H. L. M., Vivolo-Kantor, A. M., Basile, K. C., Chang, L. Y., Faris, R. ve Ennett, S. T. (2014). Bullying as a longitudinal predictor of adolescent dating violence. Journal of Adolescent Health, 55(3), 439-444. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2014.03.004

Gover, A. R., Kaukinen, C., ve Fox, K. A. (2008). The Relationship between violence in the family of origin and dating violence among college students. Journal of Interpersonal Violence, 23(12), 1667–1693. https://doi.org/10.1177/0886260508314330

Niolon, P. H., Vivolo-Kantor, A. M., Latzman, N. E., Valle, L. A., Kuoh, H., Burton, T., … ve Tharp, A. T. (2015). Prevalence of teen dating violence and co-occurring risk factors among middle school youth in high-risk urban communities. Journal of Adolescent Health, 56(2), 5-13. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2014.07.019

Öne Çıkan Görsel:

Görsel 1: cinselsiddetlemucadele.org

Görsel 2: terapievreni.com

Görsel 3: evrensel.net

Görsel 4: gazetekadikoy.com.tr

Editör: Rana Çevik