Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu
Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu Nedir ?
Sınırda kişilik bozukluğu; kişinin duygularını düzenlemesinde problemlere yol açan, duygusal kontrolü kaybetmesine neden olan psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın adını açıklayacak olursak Borderline dediğimiz aslında “sınırda” anlamına geliyor ve bu bağlamda hastalık yaygın olarak ergenlik çağında ya da genç-yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkıyor. Hastalığın sonucu olarak ortaya çıkan kontrol kaybı bireylerin diğerleri ile olan ilişkilerine negatif bir etki oluşturma ihtimali yüksektir. Genellikle bireylerde kişiler arası benlik algısında tutarsızlıkla devam eden, öfke ve saldırganlık hatta kendine zarar verici davranış gelişimiyle kendini gösterebilmektedir. Toplum içerisindeki yaygınlık derecesini değerlendirecek olursak kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmesinin yanında yaygınlık oranı %2-3 olarak bilinmektedir.
Kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasında çevresel ve genetik faktörler kadar yaşam boyunca gerçekleşmiş olan travmalar da bu bozukluğun gelişiminde etki oluşturabilmektedir.
Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğuna Sahip Kişilerde Görülebilecek Belirtiler ve Semptomlar
Sınırda kişilik bozukluğuna sahip bireylerin duygu durumlarında ani ve hassas değişimler görülebilmektedir. Bu ani duygu durum değişimleri durağan olmayan ilişkilere ve duygusal acıya yol açabilir. Örnek vermek gerekirse bir kişiye olan sevgisi dürtüsel bir davranışla birlikte nefrete ya da düşmanlığa dönüşebilmektedir. Kontrol edilemeyen bu duygular sonucu oluşan istikrarsızlık, kişiye içtenlikten ve samimiyetten yoksun ilişkiler sunma mecburiyetinde kalıyor. Ortaya çıkan duyguların kontrolsüzlüğü ikili ilişkilerde kişiyi aşırı derecede yüceltme ya da tam tersi şekilde görülebilmektedir. Yaşanan bunca tutarsızlığın sonucu olarak “stres” kaçınılmaz bir şekilde hayatlarında varlığını göstermektedir. Yaşanan duygular uçlarda olduğu için de yıpratıcıdır.
Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu Tedavi Edilebilir Mi ?
Sınırda kişilik bozukluğu psikoterapi ve ve ilaç tedavisi ile çözümlenebilir. İlaç tedavisi duygusal regülasyon (düzenleme) için öngörülmektedir. Diyalektik davranış terapisi ve bilişsel davranış terapisi kullanılan bazı terapi yöntemlerindendir.
Diyalektik Davranış Terapisi: Bilişsel Davranışçı Terapi yönteminin yeni bir versiyonu olarak Marsha Linehan tarafından 1980’li yıllarda geliştirilmiştir. Bu ekol başlarda sınırda kişilik bozukluğuna sahip ve kendine zarar verme düşünceleri olan kişilerin değişimine yönelik olmasının yanında onların duygu ve tecrübelerinin kabulüne duyulan ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkmıştır. Kurucusu olan Marsha Linehan kendi öz tecrübelerinden yola çıkarak böyle bir ekol oluşturmak istemiştir.
Bilişsel Davranışçı Terapi: Bu terapi çeşidinde bireye fayda göstermeyen bilişsel bozulmalar odak noktasıdır ve bunlar değiştirilmeye çalışılır. Depresyon, anksiyete problemleri, bağımlılık sorunları, yeme bozuklukları gibi bir çok çeşitli mental rahatsızlığa etki etmesi amacıyla oluşturulmuştur. Yapılan araştırmalara göre BDT bireylerin hayat kalitesinde yüksek derecede bir iyileşmeye yol açmıştır.
Kaynak
Mental Health Information. Borderline Personality Disorder. (22.07.2022) https://www.nimh.nih.gov/health/topics/borderline-personality-disorder
Clinical Practice for The Treatment of Posttraumatic Stress Disorder. What is Cognitive Behavioral Therapy ? (22.07.2022). https://www.apa.org/ptsd-guideline/patients-and-families/cognitive-behavioral
Madalyon Psikiyatri Merkezi. Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu Nedir? (22.07.2022). https://madalyonklinik.com/blog/sinirda-borderline-kisilik-bozuklugu-nedir
Bahçeşehir Psikoloji. Diyalektik Davranışçı Terapi Nedir? (22.07.2022). https://bahcesehirpsikoloji.com/diyalektik-davranisci-terapi-nedir/
Görsel 1:pinterest.com
Görsel 2: moonpatrol.outregallery.com