Yeni Neslin İş Dünyasına Bakış Açısı: Pandemiyle Birlikte Değişen Koşullar ve Sessiz İstifa Kavramı

Bundan yaklaşık dört sene önce pandemiyle birlikte hayatın koşuşturmacasından fark edemediğimiz gerçekler su yüzüne çıkmaya başlamıştı. Hayatımızın pamuk ipliğine bağlı olduğunu bizlere acı tecrübelerle hatırlatan bu yıkıcı dönem, aslında bir uyarı niteliği taşıyordu.

Her gün bir derece daha arttırılan güvenlik tedbirleri, önceleri sarsıcı etkiler barındırsa da zaman içerisinde yalnızca birer sayıdan ibaret hale gelen kayıplar, eldivenler, maskeler ve dezenfektanlar arasında geçirdiğimiz bu iki senenin ardından iş hayatı da pek tabii eskisi gibi olmayacaktı. Hızla değişen koşullara ayak uydurmaya çalışan beyaz yakalıları yeni bir çalışma düzeni bekliyordu.

İş Hayatında Yeni Bir Devir

Pandemi döneminin öngörülemezliği, özellikle iş hayatı için oldukça büyük bir darbe olmuştu. Çünkü mevcut koşullar ne yüz binlerce insanın toplu taşıma kullanarak işe gitmesine ne de ofis ortamında saatlerce aynı havayı solumasına izin veriyordu. Geleneksel yöntemlerle çalışmanın mümkün olmadığı bu dönemde, hem pek çok şirket için hem de çalışanlar için yeni bir çağ açılmıştı: Uzaktan çalışma dönemi.

Uzaktan çalışma; tamamen uzaktan çalışma, kısmen uzaktan çalışma ve hibrit modeller gibi kendi içerisinde ayrılmakla birlikte temelde ofis dışında çalışmayı ifade eden bir kavramdır. Aslında pandemi öncesinde de var olan ancak pandemiyle birlikte mecburi olarak yaygınlaşan bu çalışma modelleri büyük bir hızla günümüzün vazgeçilmezi haline gelmeye başladı. Bugün şirketlerin benimsedikleri çalışma modeli, onların tercih sebebi haline gelip gelmeyeceğini belirleyebilecek konumda duruyor.

Hem pandeminin gün yüzüne çıkardığı bir gerçek olan yaşamın öngörülemezliğinin farkındalığı hem de çalışma koşullarındaki bu kısmi esneklik hali doğal olarak insanların iş hayatına olan bakış açısını da değiştirdi. Şımarık olmakla itham edilen Z kuşağı başta olmak üzere çalışan kesim için özel hayatı ön planda tutma ve iş hayatından keskin sınırlarla ayırma gün geçtikçe daha da önemli bir olgu haline geldi. Hayatımızın neredeyse üçte ikisini çalışarak geçirdiğimiz düşünüldüğünde insanlar artık çalışmak için yaşamak değil yaşamak için çalışmak istediklerini fark etmeye başladılar.

Nedir Bu Sessiz İstifa?

Tam da bu aşamada, kısmen yeni bir kavram sayılabilecek olan “sessiz istifa” hayatımıza dâhil oldu. İlk kez 2022 yılında bir mühendisin TikTok videosuyla gündeme geldiği düşünülse de aslında Çin’de ortaya çıkan bir başka kavram olan Tang Ping ile de yakından ilişkili olan sessiz istifa, en basit tanımıyla yalnızca işini yapmak olarak ifade edilebilir. Sessiz istifa, kişinin iş hayatında ondan beklenen verimi minimum derecede sağlaması anlamına geliyor. Aslında görev tanımının dışında ekstra bir iş yükü altına girmeden yalnızca işin gereğini yapmak her ne kadar olması gereken gibi gözükse de pek de tasvip edilmiyor.

Peki ne yapıyor bu sessizce istifa eden çalışanlar? Mesai saati öncesinde ya da sonrasında hatta gecenin bir köründe bile susmak bilmeyen iş telefonlarını açmıyorlar mesela. İş saatleri dışında gelen maillere yalnızca iş saatleri içerisinde cevap veriyorlar. Kariyerlerinde yükselmek gibi bir hırs gütmüyor yalnızca kendilerine yüklenen sorumlulukları yerine getiriyorlar.

Kapitalizmin insanı kendi özel hayatından sıyırıp iş hayatının karmaşasında boğması uzun yıllardır alışılagelmiş bir düzen. Beyaz yakalı denilince gözümüzde canlanan yoğun tempolu çalışma biçiminin, saatler süren toplantıların, ne zaman başlayıp ne zaman bittiği belli olmayan uzun mesai saatlerinin aksine yeni neslin iş hayatındaki tutumu belli. Mesaiye kalmak, işi bitirmeden çıkmamak, eve iş götürmek ve aslında kişinin özel hayatına müdahale eden her türlü davranış, geleneksel düzenin bağnaz bir getirisi olarak tarihe karışmaya yüz tutmakta. Zira her geçen gün insanlar kendilerine biraz daha fazla değer veriyor ve çalıştıkları yerlerde de değer görmek istiyor.

Kimilerine göre pasif agresif bir saldırganlık içerisinde kişiyi tembelliğe sürükleyen bu sessiz istifa furyası oldukça tartışmalı bir konu olarak gündemde yerini alırken her geçen gün çalışma hayatında sessizce istifa eden çalışanların sayısı artıyor.

Sessiz istifa kavramını gündeme taşıyan TikTok videosuna buradan ulaşabilirsiniz: https://www.tiktok.com/@zaidleppelin/video/7124414185282391342

Pandemiyle birlikte değişen bir başka düzeni okumak için: https://altiustupsikoloji.com/bilimselicerik-5089/

Editör: Gülbin Daldal

Öne Çıkan Görsel: TechTello

Görsel 1: Katie Couric Media

Görsel 2: Aposto