505: Alex Turner ne hissediyor olabilir?

505… Beni oldukça etkileyen, bazen durduk yere üzen ve kesinlikle favorim olan Arctic Monkeys şarkısı. Alex Turner, yani grubun solisti, eski sevgilisi için yazmış bu şarkıyı. Peki ne anlama geliyor bu 505? Eski sevgilisi ve Alex Turner arasında özel bir anlama mı sahip yoksa herkesin anlayabileceği türden bir anlamı var mı? Urban Dictionary’e (2021) göre 505’ın iki anlamı var: ilki ‘sizi hem öldüren hem de hayatta tutan şey’ -bu tanım genellikle size iyi gelmeyen fakat yine de aşık olduğunuz kişiyi kast etmek için kullanılır-, ikincisi ise ‘ilişkide her şeyin iyi olduğu metaforik bir oda numarası’. 

I’m going back to 505

If it’s a seven hour flight or a forty-five minute drive

In my imagination, you’re waitin’ lyin’ on your side

With your hands between your thighs

Stop and wait a sec

When you look at me like that, my darlin’, what did you expect?

I’d probably still adore you with your hands around my neck

Or I did last time I checked

Not shy of a spark

The knife twists at the thought that I should fall short of the mark

Frightened by the bite, though it’s no harsher than the bark

The middle of adventure, such a perfect place to start

I’m going back to 505

If it’s a seven hour flight or a forty-five minute drive

In my imagination, you’re waitin’ lyin’ on your side

With your hands between your thighs

But I crumble completely when you cry

It seems like once again you’ve had to greet me with goodbye

I’m always just about to go and spoil a surprise

Take my hands off of your eyes too soon

I’m going back to 505

If it’s a seven hour flight or a forty-five minute drive

In my imagination, you’re waitin’ lyin’ on your side

With your hands between your thighs and a smile

Şimdi duygusallığımdan çıkıp, psikoloji öğrencisi kimliğime bürünüp bu şarkıyı alışveriş (değiş tokuş) kuramına göre yorumlamak istiyorum. Öncelikle kuramı bilmeyenler ya da pek de hatırlamayanlar için ufak bir özet geçelim. Thibaut ve Kelley’nin ortaya attığı bu kurama göre ilişkiler bir bakıma gelir ve gider üzerinden kurulan ekonomik modele benzer şekilde işler (Aronson ve ark., 2010/2012, para.580). Yani insanların ilişkilerindeki doyum ve bağlılık, ödüller ve bedeller üzerinden hesaplanan üç değişkene göre değişir. Bu değişkenlerden ilki olan sonuç, ilişkinizdeki ödülleri ve bedelleri hesapladığınızda zararda mı, yoksa karda mı olduğunuzu temsil eder. Bir diğer değişken olan kıyaslama düzeyi ise ilişkiden beklentilerinizle ilişkilidir, yani ilişkinin ödülünün yüksek olacağına dair bir beklentiniz varsa karşılaştırma düzeyiniz yüksektir. Son değişken ise seçenekleri kıyaslama düzeyidir. Bu değişkende ise başkasıyla yaşayacağınız olası bir ilişkinin mevcut ilişkinizden daha fazla getirisi olup olmayacağına dair düşüncenizdir. Eğer seçenekleri kıyaslama düzeyiniz yüksekse, gözünüz dışarda demektir. Bu üç değişken arasındaki ilişkilere bağlı olarak da ilişkinizdeki doyumunuz ve bağlılığınız belirlenir :

  1. Sonuç> KD> SKD -> Doyum yüksek, bağlılık yüksek
  2. SKD> Sonuç> KD -> Doyum yüksek, bağlılık düşük
  3. KD> Sonuç> SKD -> Doyum düşük, bağlılık yüksek
  4. SKD> KD> Sonuç -> Doyum düşük, bağlılık düşük (Abayhan, 2021)

*KD: Kıyaslama Düzeyi, SKD: Seçenekleri Kıyaslama Düzeyi

Bana kalırsa, Alex Turner’ın ilişkisi en çok üçüncü seçeneğe uygun gözüküyor. Çünkü sözlere bakıldığında, 505’e yani ilişkinin güzel olduğu günlere dönmek istediğini söylüyor. Bu da demek oluyor ki kıyaslama düzeyi yüksek, ilişkisinin bedelden çok ödül getireceğini düşünüyor. Çünkü kıyaslama düzeyi, ilişkinin geçmişinden de etkilenir (Aronson ve ark., 2010/2012, para.581). Fakat daha çok ödül getireceğini düşündüğü bu ilişki, ödülleri ve bedelleri karşılaştırdığında beklentilerini o kadar da karşılamıyor yani sonuç değeri kıyaslama düzeyinden düşük olmalı. Yine de ne olursa olsun sevgilisine hala aşık, eski güzel günlere ,505’e, geri dönmek istiyor; başka bir ilişkiye başlamak istemiyor. Başka bir ilişkide daha mutlu olurum demektense mutlu zamanlarımıza geri dönelim, bu ilişkinin ödülleri bedellerinden daha fazla olmalı diyor; kısacası seçenekleri kıyaslama düzeyi düşük, kıyaslama düzeyi yüksek. Bütün bu incelemeler ışığında, Alex Turner’ın ilişkiye bağlılığı yüksekken, doyumu düşük diyebilirim. İşte bu yüzden bu kadar hüzünlü ve çoğu insanın kendinden bir şeyler yakaladığı bir şarkı bu. 

Aronson, E.,Wilson, T. D., Akert, R.M. (2012) Sosyal Psikoloji. (O. Gündüz, Çev.). Kaknüs Yayınları.

Abayhan, Y. (2020). Yakın İlişkiler [Prezi]. Erişim Adresi https://prezi.com/ecgu5ursdc9-/yakn-iliskiler/ 

Urban Dictionary (26 Haziran, 2021). 505. https://www.urbandictionary.com/define.php?term=505 

Leave a Reply