Yaşlılık Bize Ne Anlatıyor?

Eğer, yeniden başlayabilseydim yaşamaya, ikincisinde daha çok hata yapardım. Kusursuz olmaya çalışmaz, sırtüstü yatardım. Neşeli olurdum, ilkinde olmadığım kadar. Çok az şeyi ciddiyetle yapardım. Temizlik sorun bile olmazdı asla. Daha çok riske girerdim, seyahat ederdim daha fazla. Yeniden başlayabilseydim, ilkbaharda pabuçlarımı fırlatır atardım ve sonbahar bitene kadar yürürdüm çıplak ayaklarla. Bilinmeyen yollar keşfeder, güneşin tadına varır, Çocuklarla oynardım, bir şansım olsaydı eğer. Ama işte seksen beşimdeyim ve biliyorum… Ölüyorum…

Yaş kavramı doğuştan başlayan, yıl biçimiyle ölçülen zaman olarak; yaşlılık ise yaşın ilerlemesi  şeklinde tanımlanabilir. Özellikle  endüstrileşme ile bareber kas gücüne duyulan ihtiyaç artmıştır. Bu nedenle  yaşlı bireylerin toplumdaki rolleri azalmıştır. Bu nedenle yaşlılık insanlar tarafından istenilmeyen bir durum olarak görülmeye başlanmıştır. Yaşlılığın ötekileştirilmesi ve gençliğin kabul görmesi bireyler arasındaki ayrılığı artırmış ve insanların toplulukçu kültürlerden bireyselci kültürlere geçişi hızlanmıştır.

Yapılan bir çalışma bireysel yaşam biçimini benimseyen Amerikan toplumunda yaşayan yaşlı bireylerin, toplulukçu yaşam biçimine  sahip  Japon toplumunda yaşayan yaşlı bireylere göre, ruhsal sağlık açısından daha büyük risk altında olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu durumun nedeni ABD’lilerin aksine Japonların yaşlılığı yeni bir başlangıç olarak görebiliyor oluşudur. Japonya’da bir birey törenle emekli olur ve ailesinin yanında yaşamaya devam eder. Bu sayede yaşlı bireyler kendilerini işlevsiz hissetmezler ve genç bireyler de onların yaşam deneyimlerinden faydalanma imkanı sağlamış olur. Japon halkının bu gelenekleri hem daha kuvvetli toplumsal ilişkilere hem de daha sağlıklı bireylere ortam hazırlamıştır.

Bu gün birçok yaşlı birey kendini genç bireylerden çok daha fazla acı çekmiş bu nedenle çok daha fazla deneyimli olarak görmekte. Genç bireylerin birçoğu ise yaşlıların onları küçümsemesinden ve onlara yeterince değer vermemesinden şikayetçi olmaktadır fakat genel olarak bakıldığı zaman bu tıplumsal bir sorundur. Yaşlılık endüstrileşmenin bize öğrettiği gibi her şeyin bittiği işlevsiz bir nokta değildir. Hayatını yeterince yönetebilmiş biri için yaşlılık,  birçok şey deneyimleyerek tecrübeleriyle bilge bir hale gelmeye en yakın noktada olmak demektir.

Tek ihtiyacımızın bir şeylere yetişecek gücümüzün olması gerektiğini düşünerek  yaşlılıktan korkuyoruz fakat ya başka bir şeye ihtiyaç duyuyorsak? Sanayi devrimi ile birlikte değişen dünya şimdi bambaşka bir hale geldi. Makinelerin, seri üretiminin, endüstrileşme söylediğinin aksine çok yaşlı ve bilge olan Dünyamız bir şey fısıldıyor kulağımıza. Yavaşla…

Meğer ne çok şeyi severmişim de altmışımda farkına vardım bunun. Prag-Berlin treninde, yanında pencerenin. Yeryüzünü dönülmez bir yolculuğa çıkmışım gibi seyrederken…

Altmış yaşındaki Nazım Hikmet bir trende yavaş yavaş ilerlerken ve ismi belirsiz bir  yazar seksen beşinde ölüme yaklaşmışken fark etti neleri sevdiğini ama belki biz bizden önce yaşayanların hatıralarından çok daha fazla şeyin farkına varırız.

Otobüs koltuğunda kulaklığımızı takmaktan vazgeçerek dinlemeyi tercih ettiğimiz bir teyzenin hayatından bir parça,  bilgelik yolunda bir adım daha atmamızı sağlar belki de… Kim bilir?

Yavaşlamaktan korkmayacağımız günlere biran önce ulaşabilmemiz dileğiyle…

Kaynaklar

Altuğ, F., Büker N., Cavlak U., Kitiş A., Yağcı N. (2009).  Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi.

Ak, B. (1991). Yaşlılık psikolojisi. Aile ve Toplum, 1(2), 67-72

Demirbilek, S. (2007). Yaşlılık ve emeklilik ilişkisinin sosyolojik boyutu. Selçuk Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dergisi 10 (1-2), 131-146

Hikmet, N. (2019). Bütün Şiirler. Yapı Kredi Yayınları.

İpek, C. (2017). Emeklilik hayatında uyum sorunu ve emeklilik eğitimi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(1), 60-72.

Tekten Aksürmeli, Z. S. (2017).  Yaşlılık ekseninde Türkiye’de iç göç ve kent. Akademik Bakış Dergisi, 64(1), 703-716

Öne Çıkan Görsel: www.peakpx.com