Sürekli Dizi ve Freud’un Yapısal Kişilik Kuramı

Freud’un Yapısal Kişilik Kuramı’na göre zihnimiz üç farklı yapıdan oluşur. Bunlar id, ego ve süperego dur. İd haz ilkesine dayanan ve kişinin tüm isteklerinin en kısa sürede yatıştırılmasını, daha doğrusu tatmin edilmesini isteyen yapıdır. Ego, idin bu isteklerini gerçekliğe en uygun şekilde tatmin etmeye çalışan yapıdır. Süperego ise zaman içinde edinilen sosyal değerlerle gelişen, zihnimizin yargılayıcı yapısıdır. Bu kuramı ve üç yapıyı popüler kültür içerisindeki birçok dizi, film ve kitapta sıklıkla görebiliriz. Ben de çok sevdiğim ve özellikle de akranlarımın birçoğunun da çok iyi bildiği Sürekli Dizi adlı animasyondaki Mordecai, Rigby ve Benson karakterlerine bu kuramın ışığında bazı yorumlarda bulunacağım.

Tabii ki bir karakterin kuramın yalnızca bir yapısını temsil ettiğini söylemek pek doğru olmayacaktır ancak genel olarak gözlemlediğim kadarıyla Rigby id, Mordecai ego ve Benson süperego yapılarını temsil ediyorlar diyebiliriz. Bölümler genellikle Mordecai ve Rigby’nin günlük işlerini Benson’dan öğrenmesi ve bu işi yapmazlarsa kovulacaklarını öğrenmeleriyle başlıyor. Bu işin başındayken veya bu işten kaytarırken bir anda tüm günü, parkı, hatta bazen evreni koca bir karmaşaya sürüklüyorlar ancak günün sonunda Mordecai ve Rigby’yi her zaman paçayı sıyırırken buluyoruz. Genelde bu sorunlara neden olan ilk olay Rigby’nin eylemlerinden dolayı ortaya çıkıyor. Mordecai onu uyarıp işlerini yapmaları gerektiğini söyleyen taraf oluyor. Benson ise günün sonunda ben size demiştim diyen ve en doğrusunun işlerine bakması gerektiğini söyleyen kişi oluyor. Dizideki bazı bölümlerde bunları çok daha net görüyoruz. Az önce söylediğim gibi bazen roller değişse de bu üçlü genellikle Freud’un kuramındaki yapıların tanımlarına uygun davranışlar sergiliyorlar.

Dizinin ilk sezonunun beşinci bölümü olan Free Cake adlı bölümde, Mordecai ve Rigby’nin canı pasta ister ancak hazır bir pasta alacak kadar paraları yoktur. Çalıştıkları parktaki atıştırmalık büfesinde ise çok güzel bir çikolatalı pasta görürler ancak onu almaları da yasaktır. Sadece o gün birinin doğum günü varsa pastayı alabilirler. Öncelikle şanslarını Benson’ı kandırarak doğum günleri olduğunu söylerler ancak Benson buna inanmaz. Daha sonrasında Pops’tan o gün Skips’in doğum günü olduğunu öğrenirler ancak Skips doğum günlerini kutlamaz ve yalnız başına geçirir. Bu onlar için kötü haberdir çünkü Skips yoksa pasta da yok demektir. Şanslarını deneyip Skips’e durumu anlatırlar ancak Skips doğum günü kutlamayı reddeder. Uyanık ikilimiz patronları Benson’ı yine kandırmayı denerler ve başarılı olurlar. Sürpriz bir parti olacağını söylerler ve Skips’in geleceğinden bahsederler. Benson da buna inanır ve pastayı almaları ama her zamanki gibi durumu mahvetmemelerini, yoksa kovulacaklarını söyler. İkilimiz pastayı alır ve partinin yapılacağı eve gitmek üzere yola çıkarlar. Öncelikle gidip Skips’i almaları gerekmektedir. Parkta yürürken duydukları tuhaf sesler sonucu Mordecai belki de doğru bir zaman olmadığını belirtir ve gitmemeleri gerektiğini söyler. Ancak pasta yemeyi kafasına koymuş Rigby bunu dinlemez ve yürümeye devam eder. Bu sırada Skips’i bir çeşit ayin yaparken bulurlar. Mordecai eve dönmeleri gerektiğini söylese de Rigby onu dinlememeye devam eder ve Skips’e doğru giderek onu kendileriyle gelmeye zorlar. Ancak Skips’in gençlik muhafızlarıyla olan anlaşması gereği bu ayini gerçekleştirdiğini ve bunu yapmak zorunda olduğunu öğreniriz. Gençlik muhafızları Skips’e verdikleri ölümsüzlüğü anlaşmayı bozduğu gerekçesiyle alırlar ancak Mordecai ve Rigby çok istedikleri pastayı içeren bir anlaşma karşılığında Skips’in hayatını kurtarırlar. Bir şekilde dağıttıkları bu durumu düzelten ikilimizin işleri düzgün yapamayacağını bilen patronları Benson, yedek bir pasta hazırlamıştır. Rigby’nin pastayı yemeyi bu kadar istemesi ve bunun için neredeyse Skips’in ölümüne yol açacak olması bizlere aslında onun bu hikayedeki id temsili olduğunu gösteriyor . Mordecai ise ona göre biraz daha içinde bulundukları duruma göre davrandığı için kendisinin egoyu temsil ettiğini söyleyebiliriz.

Dizinin beşinci sezonunun ilk bölümü olan Laundry Woes adlı bölümde ise Mordecai, Margaret’ın onu reddetmesini yeni yeni atlattığı bir dönemde çamaşır yıkarken kirli sepetinde Margaret’ın bir kazağını bulur ve bunu ona geri götürmeyi ister. Rigby ona bunu yapmaması gerektiğini çünkü zaten zor bir dönemden geçtiğini ve bunu yaparsa bu zorlu döneme tekrar gireceğini söyler. Mordecai önce kazağı kargoyla göndereceğini söylese de bunu yapmaz ve o kazağı kendisinin vermesi gerektiğini düşündüğünü söyler. Bu durumda Mordecai’ın aslında idi temsil ettiğini görebiliriz çünkü yapmak istediği şeyi, yani Margaret’ı görmeyi, o kadar istiyordur ki bunu yapmak için işini gücünü bırakır ve yola koyulur. Rigby ise arkadaşını yalnız bırakmak istemez ve yolda ona eşlik eder. Bu durumda Rigby ise biraz daha süperego durumundadır çünkü Mordecai’ı yaptığından dolayı yargılar ve bunu yapmasının ona zarar vereceğini düşündüğünü söyler. Bölümün sonunda Mordecai kazağı vermez ve arkadaşının onu düşündüğünü fark eder.

Busted Cart adlı üçüncü sezonunun yirmi yedinci bölümü ise Mordecai ve Rigby’nin parktaki golf arabasına hasar vermesi ve bunun parkın sahibi Bay Maellard tarafından fark edilmesinden sonra suçu Benson’a yüklemesini konu alıyor. Bu bölümde Mordecai ve Rigby’nin idi temsil ettiklerini söyleyebiliriz. Çünkü arabaya zarar verdiklerinde arabayı iş amaçlı değil tamamen zevkleri için kullandıklarını görüyoruz. Benson ise bu durumdan zararlı çıkan taraf oluyor. Aslında dizi boyunca Benson’a yer yer kızsak da bu bölümde görüyoruz ki çoğu zaman Mordecai ve Rigby’nin yaptıkları şeyler başka kişileri de ciddi şekilde etkileyebiliyor çünkü işi, Benson için hayattaki en önemli şey. Benson bu bölümde ikilimize onları sevmediği için değil onların yaptıkları şeyleri sevmediği için onlara sürekli kızdığını söylüyor. Buradan da Benson’ın aslında daha önce söylediğim gibi Mordecai ve Rigby’nin süperegosunu temsil ettiği sonucuna varabiliriz.

Yazının başında söylediğim gibi karakterlerin kesin olarak temsil ettiği bir yapı yok. Mesela dizinin beşinci sezonunun yirmi üçüncü bölümü olan Guitar of Rock’ta Benson, Mordecai ve Rigby patronları Bay Maellard’ın evindeki eşyaların toparlanması için çalışırken, Benson Mordecai ve Rigby’ye hiçbir şeye dokunmamaları gerektiğini çünkü bunların çok değerli eşyalar olduğunu söylüyor. Ancak bu kuralı ihlal eden kişi kendisi oluyor. Evde, hayranı olduğu Bruce Rock adlı rock efsanesinin imzalı gitarını alıp onu tıngırdatırken bir anda gitarı kırıyor. Burada Benson’ın idi temsil ettiğini söyleyebiliriz çünkü yapmayı çok istediği bir şeyi, bu isteğini yatıştırmak için hiç düşünmeden yapıyor.

Bir dönem sık sık ve keyifle izlediğim, hatta arada hala açıp eski bölümlerini tekrar izlediğim bu güzel diziye Freud’un kuramı aracılığıyla bir yorum yaparak farklı bir açıdan bakmaya çalıştım ve yazıyı yazarken huzurlu bir şekilde, pek de başka dertlerimin olmadığı zamanlarda Cartoon Network’ü açarak Sürekli Dizi bölümlerini beklediğim zamanları hatırlayıp mutlu oldum.

Öne Çıkan Görsel: Giphy

Görsel 1: Cartoon Network Türkiye

Görsel 2: YouTube

Görsel 3: YouTube

Editör: Mehmet Umut Şimşek